Λένε ότι η αλήθεια έχει πολλές πτυχές – κι άπειρες μορφές. Κι όμως…….δεν ισχύει ! Κι αυτό που μόλις σας είπα είναι η αλήθεια ! Η αλήθεια μπορεί να έχει πολλές οπτικές γωνίες. Μπορεί να είναι περίπλοκη ή κάτι δύσκολο αλλά η μορφή της είναι μία. Όμως πολλοί άνθρωποι έχουμε δυσκολία μεγάλη με την αλήθεια. Μπορεί να μην είμαστε ψεύτες αλλά σίγουρα καλύπτουμε την αλήθεια για να ελέγχουμε καλύτερα ζωή μας – για να μην μπορεί να μας δημιουργήσει προβλήματα στην εργασία μας, στις σχέσεις μας, στις κοινωνικές επαφές μας.
Οι πιο πρόσφατες έρευνες αναφέρουν ότι λέμε ψέματα μία φορά σε κάθε πέντε συνδιαλλαγές. Επίσης μας λένε ψέματα περίπου 10 – 200 φορές ημερησίως. Είναι σημαντικό να αναρωτηθούμε λοιπόν, πόσο ειλικρινής είναι ο κόσμος που έχουμε δημιουργήσει γύρω μας; Πόσο συχνά εμείς οι ίδιοι λέμε ψέματα και κατά πόσο φοβίζουμε τους άλλους με τρόπο τέτοιο που τελικά τους ενθαρρύνουμε να καλύψουν την αλήθεια ;
Είναι συχνό φαινόμενο το να λέμε μόνο τα μέρη της αλήθειας τα οποία πιστεύουμε ότι είναι αποδεκτά ή ότι θέλουν οι άλλοι να ακούσουν, και να καλύπτουμε την απόλυτη αλήθεια. Μπορεί να πούμε ψέματα μην αναφέροντας μία πληροφορία ή να πούμε τα γνωστά λευκά ψέματα που δίνουν ένα πολύ διαφορετικό «χρώμα» στην πραγματικότητα. Δεν είναι βέβαια κάτι καινούργιο το ότι ακόμα κι αυτά τα ψέματα όχι μόνο πληγώνουν τους ανθρώπους στις σχέσεις, αλλά μπορούν να διαλύσουν ολοκληρωτικά τις σχέσεις. Ακόμα και τα ψέματα που λέμε για να προστατεύσουμε τους άλλους, μπορούν να μας αφήσουν μια πολύ άσχημη αίσθηση για τον εαυτό μας γιατί δεν θα νοιώθουμε αυθεντικοί και δυνατοί όταν δεν είμαστε ειλικρινείς. Γι` αυτό θα δούμε μερικά παραδείγματα των πολλών τρόπων με τους οποίους λέμε ψέματα και πως αυτά τα ψέματα μας πληγώνουν σε όλους τους τομείς της ζωής.
Για να ελέγξουμε μια αντίδραση! Όταν μιλάμε σε κάποιον καλό φίλο για μια κατάσταση που συνέβη με έναν συνάδελφο ή σύντροφο, λέμε μόνο τη δική μας πλευρά στην ιστορία ; Μήπως αφήνουμε εκτός κάποια μικρή αλλά σημαντική λεπτομέρεια σχετικά με κάτι που είπαμε ; Παραφράσαμε αυτές τις λιγότερο επιθυμητές λέξεις που είπαμε την κρίσιμη στιγμή ; Καλό είναι να πάρουμε λίγο χρόνο να σκεφτούμε πώς αυτές οι ας πούμε μικρές αλλαγές μπορεί να επηρεάσουν την στάση και την αντίδραση του φίλου μας. Μήπως ωθούμε τον φίλο μας προς αυτά που θέλουμε να ακούσουμε ; Στο τέλος, πόσο αυθεντική είναι η δική του αντίδραση αν μεθοδικά χειριζόμαστε το αποτέλεσμα ;
Όταν λοιπόν προσπαθούμε να ελέγξουμε μια αντίδραση καλύπτοντας την αλήθεια, δημιουργούμε μια εναλλακτική, και μάλιστα προσυμφωνημένη πραγματικότητα μεταξύ εμάς και του άλλου ανθρώπου. Και το πιο προβλεπόμενο είναι να πάρουμε μια συμβουλή από μέρους του που θα βασίζεται σε λάθος πληροφορίες. Συν του ότι αρνούμαστε στον εαυτό μας την αξία και την αξιοπιστία που θα μπορούσαν να μας είχαν δώσει οι αληθινές απόψεις του άλλου.
Σας έχει τύχει ποτέ να παραπονιέστε στους φίλους σας ότι δεν χάνετε βάρος ενώ δεν αναφέρατε το γλυκό που φάγατε για δεκατιανό ; Όλοι μας κατά καιρούς αφήνουμε εκτός τις λιγότερο επιθυμητές λεπτομέρειες. Ορισμένες φορές το κάνουμε από ευαισθησία ή για να μην πληγώσουμε τα συναισθήματα του άλλου, αλλά κάποιες άλλες αυτές οι λεπτομέρειες μετράνε και το ξέρουμε. Αν για παράδειγμα μας ρωτήσει ο σύντροφός μας πως περάσαμε την μέρα μας, μπορεί να παραλείψουμε να αναφέρουμε κάποια πιθανή συνάντηση με κάποιον πρώην. Και αν για μας δεν θεωρείτε κακό, καλό είναι να σκεφτούμε τι μπορεί να σήμαινε για εμάς αν βρισκόμασταν στη θέση του. Όταν δεν έχουμε κάτι να κρύψουμε ή κάτι το οποίο δεν θα θέλαμε να γνωρίζει, το να αφήσουμε εκτός σημαντικά γεγονότα θα μας προκαλέσει μια αίσθηση απόκρυψης ίσως και αποφυγής του άλλου οπότε από μόνοι μας θα καλλιεργήσουμε ένα κλίμα για περαιτέρω καλυμμένες συζητήσεις. Απ` την άλλη πλευρά, αν δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον όπου μπορούμε να είμαστε ειλικρινείς και ανοιχτοί σε τέτοιες συζητήσεις, θα προωθήσουμε μια αίσθηση αμοιβαίας πίστης και ειλικρινούς επικοινωνίας.
Υπερβολές ! Οι ανασφάλειες που έχουμε με τον εαυτό μας μπορεί να μας οδηγήσουν σε προσπάθειες προβολής μιας συγκεκριμένης εικόνας του εαυτού μας και είναι σαφές ότι λαχταράμε την αποδοχή των άλλων. Όμως, όταν υπερβάλλουμε ή δεν παρουσιάζουμε τον εαυτό μας όπως είναι πραγματικά, αυτό που νοιώθουμε είναι κενό, το οποίο πληγώνει ακόμα περισσότερο την αυτοεκτίμησή μας. Υπάρχει μια λεπτή γραμμή μεταξύ του να τονίζουμε τα δυνατά μας στοιχεία και του να φουσκώνουμε τις ικανότητές μας. Στη δουλειά, μπορεί να υποσχεθείς να αναλάβεις μια εργασία που ξέρεις ότι δεν θα τα καταφέρεις να την ολοκληρώσεις στην ώρα της. Μπορεί να υπερβάλλεις στον προϊστάμενο σου όταν συζητήσετε για την πρόοδό σου ή το επίπεδο των δεξιοτήτων σου. Αυτό όμως θα οδηγήσει σε μεγάλο μπελά – το πιο πιθανό – όταν οι πράξεις σου δεν θα μπορέσουν να στηρίξουν με τα λόγια σου.
Κάποιες φορές μπορεί να πούμε ψέματα για να μειώσουμε την ενοχή μας. Συχνά οι γονείς κάνουν κάτι τέτοιο με τα παιδιά τους, αν χάσουν ένα παιχνίδι για παράδειγμα μετά τους υπόσχονται ότι θα πάνε σε όλους τους αγώνες του φέτος – μέχρι την επόμενη φορά που και πάλι θα τα απογοητεύσουν. Είναι πολύ δύσκολο να καλύψεις μια αθετημένη υπόσχεση, μια συνάντηση στην οποία δεν παρεβρέθηκες ή μια κακή επίδοση. Η υπερβολή θα σε κάνει αναξιόπιστο. Και τα λόγια αρχίζουν να χάνουν κάθε ουσία όταν η πραγματικότητα δεν έχει καμία σχέση με αυτά. Συν το ότι ποτέ δεν θα πιστέψεις ότι σε εκτιμούν ή ότι σε νοιάζονται για αυτό που πραγματικά είσαι.
Προστασία του εαυτού ! Πολύ συχνά ο εσωτερικός μας κριτής λέει να μην εκδηλωνόμαστε ευθέως σε ότι αφορά τις επιθυμίες και τα συναισθήματά μας για τους άλλους ανθρώπους. Λειτουργεί σαν φύλακας που λέει ότι δεν πρέπει να είσαι και πολύ ευάλωτος. Έτσι δεν δείχνουμε τα αληθινά μας συναισθήματα, τα υποτιμούμε προφανώς ή φερόμαστε σαν να μην νοιαζόμαστε γιατί δεν θέλουμε να νοιώσουμε ή να φανούμε χαζοί. Αλλά το να αμυνόμαστε με ψεύτικα πορτραίτα του εαυτού μας θα μας απομακρύνει πολύ από τους στόχους μας και το πιο πιθανό είναι να μας εμποδίσει να γευτούμε όσα θέλουμε στη ζωή.
Φήμες ή έμμεση επικοινωνία ! Οι φήμες είναι επιδημία πια. Και υπάρχουν παντού με την μορφή κουτσομπολιού. Σε κάθε σπίτι, εργασιακό χώρο και καφέ. Μοιάζει με αναπτυσσόμενη βιομηχανία ! Το μεγαλύτερο πρόβλημα του να μιλάει κάποιος πίσω από την πλάτη άλλων είναι ότι μπορεί να αναγκαστεί να τα αρνηθεί όταν ο άλλος τον αντιμετωπίσει κατάματα. Κι αυτό νομίζω ότι είναι ευνόητο πόσο κακό μπορεί να κάνει στις σχέσεις των ανθρώπων. Ένας αληθινός φίλος ή αγαπημένος άνθρωπος πρέπει να μπορεί να μιλάει ανοιχτά και ευθέως, να μπορεί να πει την άποψή του σχετικά με την συμπεριφορά του άλλου και να καλοδέχεται σχολιασμό και ευθύτητα προς το άτομό του. Άλλο ένα πρόβλημα με τις έμμεσες επικοινωνίες είναι ότι σπέρνουν κυνισμό και καταστρέφουν την συντροφικότητα και την συμπόνια. Είναι ο χειρότερος τρόπος να διαχειρίζεσαι έμμεσα δεδομένα που ισχύουν και συναισθήματα που χαρακτηρίζονται από ανταγωνιστικότητα. Όταν λοιπόν ενισχύεις την άμεση επικοινωνία και ακυρώνεις την έμμεση, γίνεσαι πιο γνήσιος άνθρωπος, συντροφικός, συμπονετικός και φυσικά περισσότερο ελκυστικός και καλοδεχούμενος σε μια παρέα αλλά και σχέση.
Μερικοί άνθρωποι θεωρούν ότι πρέπει να λέμε ψέματα για να επιβιώσει μια σχέση. Διαφωνώ καθέτως. Όταν παραπλανείς έναν άνθρωπο αυτομάτως διαστρεβλώνεις την πραγματικότητα του και τον κάνεις να αισθάνεται σύγχυση. Είναι από τα πιο μη-ηθικά πράγματα που μπορεί να κάνει κάποιος σε έναν άλλον άνθρωπο.
Άρα τι μπορείτε να κάνετε για να είστε πιο ειλικρινείς ; Προτείνω να ξεκινήσετε προσπαθώντας να είστε πιο ειλικρινείς με τον εαυτό σας.
Πώς θα το καταφέρετε ;
Πρωτίστως σταματήστε να ακούτε την εσωτερική φωνή του κριτή. Τις περισσότερες φορές που καλύπτετε την αλήθεια, αυτό γίνεται λόγω της δύναμης που δίνετε στην εσωτερική φωνή η οποία δεν μιλάει προς όφελός σας. Σας καθοδηγεί να προστατεύσετε τον εαυτό σας λέγοντάς σας πράγματα του τύπου ότι μπορείτε να είστε αποδεκτοί από τους άλλους μόνο αν πείτε το σωστό ή αν δεν αποκαλύψετε τον αληθινό σας εαυτό. Όσον αφορά το επαγγελματικό κομμάτι, η εσωτερική φωνή μπορεί να σας πει ότι τελευταία τα έχετε κάνει θάλασσα οπότε προσπαθήστε να κάνετε τον προϊστάμενο σας να νομίζει ότι λύσατε κάποιο ζήτημα χωρίς τη συμβολή των συναδέλφων σας. Στην σύντροφό σας, η φωνή μπορεί να σας λέει να μην της πείτε ότι ξεχάσατε τα γενέθλιά της γιατί θα τσακωθείτε άσχημα. Στον συνάδελφό σας, η φωνή μπορεί να σας λέει να μην του πείτε πόσο χαρισματικός είναι και να μην τον αφήσετε να σας πλησιάσει περισσότερο γιατί θα το χρησιμοποιήσει για να σας κάνει κακό. Όταν εντοπίσετε και διαχωρίσετε την εσωτερική φωνή του κριτή, θα μπορέσετε να δείτε την δική σας οπτική γωνία – την πραγματική – χωρίς ανασφάλειες και φοβίες κι έτσι να κινηθείτε προς όφελός σας και ενάντια στην καθοδήγηση της εσωτερικής φωνής του κριτή.
Μετά μπορείτε να δημιουργήσετε ευκαιρίες με τους ανθρώπους που σας ενδιαφέρουν και να δοκιμάσετε να είστε πιο ειλικρινείς και ευθείς μαζί τους. Με λίγη προσπάθεια θα βρείτε πιο υγιείς και συνειδητούς τρόπους να εκφράσετε τον πραγματικό σας εαυτό και να είστε πιο ευαισθητοποιημένοι στην οπτική γωνία της πραγματικότητας του άλλου. Η αλήθεια μπορεί να μην είναι πάντα κάτι εύκολο να ακούσουμε, αλλά μακροπρόθεσμα, μας κάνει να κερδίζουμε την εμπιστοσύνη και τον σεβασμό ανθρώπων, των οποίων την άποψη εκτιμούμε ιδιαιτέρως πολύ.
Είναι λοιπόν σημαντικό να αναρωτηθούμε αν πραγματικά θέλουμε οι άλλοι άνθρωποι να μας εμπιστεύονται. Αν έχει αξία για μας η ακεραιότητα κι αν θέλουμε τα λόγια μας να συμβαδίζουν με τις πράξεις μας. Αν δεσμευτούμε σε αυτές τις στάσεις σε πρακτικό επίπεδο, θα γινόμαστε όλο και καλύτεροι άνθρωποι, θα κερδίζουμε όλο και περισσότερο την εμπιστοσύνη των άλλων και θα ζούμε μέσα σε ειλικρινείς και άμεσες – αληθινές – σχέσεις.
Σίγουρα ο κόσμος μας δεν είναι ιδανικός, ούτε η αλήθεια είναι η εύκολη οδός αλλά μπορούμε με αυτό τον τρόπο να βρούμε την γαλήνη και την ελευθερία μέσω της ασφάλειας που μας δίνει η γνώση ότι ο κόσμος που εμείς οι ίδιοι δημιουργήσαμε γύρω μας είναι όσο πιο αληθινός γίνεται !