Κάθε εγκυμοσύνη είναι διαφορετική. Αυτή η εμπειρία κάθε γυναίκας επηρεάζεται από πολλούς και διαφoρετικούς παράγοντες, πολλοί εκ των οποίων δεν έχουν καμία σχέση με την χρόνια νόσο. Και αυτές οι γενικεύσεις μπορούν να συμβάλλουν σε μια αίσθηση ότι δεν είναι ορατές όπως και παρεξηγημένες. Γράφω λοιπόν αυτό το κείμενο με μεγάλο σεβασμό στο γεγονός ότι οι γυναίκες που ζουν με κάποια χρόνια νόσο είναι γυναίκες που βιώνουν την εγκυμοσύνη μοναδικά. Κάποιοι θα δούμε τον εαυτό μας. Κάποιοι όχι. Όλοι όμως ελπίζω κάτι να μάθουμε καθώς ο ένας μαθαίνει από τον άλλον στα πάντα στη ζωή.
Διαφαίνεται ότι το 27% των κυήσεων επηρεάζονται από κάποια χρόνια ασθένεια. Κάποιοι πιθανοί κίνδυνοι σε αυτές τις κυήσεις μπορεί να είναι η «αφύπνιση» της ασθένειας, θέματα στην μητέρα όπως υπέρταση και προεκλαμψία αλλά και θέματα στο έμβρυο όπως περιορισμοί στην ανάπτυξή του και πρόωρη γέννηση. Βέβαια αυτό για το οποίο μιλάμε λιγότερο συχνά είναι η συναισθηματική εμπειρία των εγκύων γυναικών οι οποίες ζουν με χρόνια ασθένεια.
Όσοι ζουν με χρόνια ασθένεια γνωρίζουν ότι η ασθένεια δημιουργεί δυσκολίες που αρκετές φορές δεν εμφανίζονται στους υγιείς ανθρώπους. Ζουν με αυτές τις δυσκολίες, βρίσκοντας τρόπους να τις διαχειριστούν όσο καλύτερα μπορούν. Πολλοί φθάνουν σε μια σχετικά βεβιασμένη αποδοχή της ζωής με ασθένεια. Η εγκυμοσύνη μπορεί να κλονίσει αυτή την αποδοχή και να δημιουργήσει μια πρωτοφανή λαχτάρα για μια «φυσιολογική» εγκυμοσύνη, ακόμα και σε γυναίκες που έχουν ήδη κάνει ουσιαστική δουλειά στο συναισθηματικό και ψυχολογικό φορτίο της ασθένειας.
Η εγκυμοσύνη είναι μια περίοδος ψυχολογικής ευαλωτότητας όπου καταπιεσμένα συναισθήματα από το παρελθόν, έρχονται στην επιφάνεια. Το σώμα της γυναίκας αλλάζει ταχύτατα, προκαλώντας την αναγνώριση παλιότερων σωματικών αναμνήσεων. Για τις γυναίκες που περνούν μια χρόνια ασθένεια, αυτά τα σημαντικά συναισθήματα για το σώμα συμπεριλαμβάνουν μνήμες σχετικές με την ασθένεια. Ο τρόμος, η απόγνωση, ο θυμός και η θλίψη που έχουν νοιώσει για το σώμα τους, μπορεί να επανεμφανιστούν με τρόπους που μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση.
Όσες γυναίκες ζουν με χρόνια νόσο έχουν την αίσθηση ότι το σώμα τους είναι δυσλειτουργικό. Το βίωμά τους είναι τέτοιο που μπορεί να φθάσουν να πιστεύουν ότι το σώμα τους είναι εύθραυστο, λεπτεπίλεπτο, και πάντα έτοιμο να τις προδώσει. Συχνά έχουν μεγάλη δυσκολία να νοιώσουν ανακούφιση από την πεποίθηση ότι η φύση θα ακολουθήσει την δική της πορεία και το σώμα τους θα λειτουργήσει χωρίς να δημιουργήσει εμπόδια.
Η διαχείριση των συμπτωμάτων, κάτι πάντοτε σημαντικό, αποκτά νέο νόημα : «αν η ασθένεια “ξυπνήσει” , τί θα συμβεί στο μωρό ;»Η ακραία επίγνωση των σωματικών αλλαγών εντείνεται και η ανησυχία σχετικά με το τί συμβαίνει ή θα μπορούσε να συμβεί στο σώμα αυξάνει το στρες της μητέρας. Η εγκυμοσύνη μπορεί να μοιάζει με ένα παιχνίδι αναμονής αντί με μια απολαυστική περίοδο με το παιδάκι της, καθώς η μητέρα που νοσεί χρόνια, μετράει τις ημέρες μέχρι το μωρό να βγει από το σώμα της και «ασφαλές».
Οι έγκυες γυναίκες με χρόνια ασθένεια μπορεί να ανησυχούν ότι το παιδί τους θα κληρονομήσει την ασθένειά τους ή ότι οι φαρμακευτικές αγωγές που τους χαρίζουν τη ζωή, ενώ είναι έγκυες, θα επηρεάσουν με τον ένα ή τον άλλον τρόπο το μωρό. Η κόπωση και η επιδείνωση της ασθένειας που πολλές έγκυες με χρόνιες νόσους βιώνουν μπορεί να τις κάνει να αμφισβητούν την ικανότητά τους να γίνουν καλοί γονείς. Μπορεί να ανησυχούν ότι δεν θα μπορούν να θηλάσουν, ότι η ασθένειά τους θα τις καταστήσει μη-διαθέσιμες στο παιδί τους, ακόμα και ότι μπορεί να πεθάνουν και να αφήσουν το παιδί τους ορφανό από μητέρα.
Πώς λοιπόν μπορούν να διαχειριστούν την κατάσταση ώστε να απολαύσουν αυτή την μοναδική περίοδο της ζωής τους;
Για να διαχειριστώ την κατάσταση, θα χρειαστεί να επιτρέψω στον εαυτό μου την εξωτερίκευση όλων των συναισθημάτων που βιώνω. Όσοι συνάδελφοι δουλεύουμε με έγκυες γυναίκες, γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η κύηση είναι μια περίοδος αμφιθυμίας και αβεβαιότητας. Αγαπάω το μωρό αλλά και φοβάμαι το μωρό. Αδημονώ για την γέννησή του αλλά και τρέμω τον τοκετό. Λαχταρώ να ζήσω την οικειότητας της σύνδεσης με το μωρό αλλά αισθάνομαι πνίξιμο από την εγγύτητα και πιεσμένη από την εξάρτηση του μωρού μου. Σε αυτό θα είναι σημαντική βοήθεια να βρω ανθρώπου που ενθαρρύνουν και δέχονται όλα τα συναισθήματά μου περί της εγκυμοσύνης. Οι γυναίκες με χρόνια ασθένεια βιώνουν αυτή την φυσιολογική αβεβαιότητα με τρόπους που επηρεάζονται άμεσα από την ασθένεια. Η στήριξη από άλλες μητέρες με χρόνια νόσο ή και ειδικό επαγγελματία που δουλεύει με χρόνιες ασθένειες είναι ωφέλιμη.
Επίσης, θα χρειαστεί να αναγνωρίσω τις δυνάμεις και τις αδυναμίες μου. Ζω με την ασθένειά μου. Αυτό σημαίνει ότι συνεχώς θα γίνονται συμβιβασμοί σχετικά με την ενέργεια και την υγεία μου. Ζω με την ασθένεια. Κι αυτό επίσης σημαίνει ότι είμαι ασύλληπτα ανθεκτική και πολύ καλή στη διαχείριση του απρόβλεπτου – άριστες δεξιότητες και για την γονεϊκότητα.
Τέλος, για να διαχειριστώ την κατάσταση αλλά και να περάσω καλά αυτή την περίοδο, πρέπει να προσπαθήσω να απαλλαγώ από την ανάγκη για τελειότητα, ορίζοντας ως στόχο μου το «αρκετά καλά».
Η μητρότητα έχει λογοκριθεί, ωραιοποιηθεί και εξιδανικευτεί με τρόπους που δημιουργεί σύγχυση στο μυαλό των γυναικών. Η αλήθεια είναι ότι – είτε πάσχεις από μια χρόνια ασθένεια είτε όχι – θα υπάρχουν στιγμές που θα νοιώθεις εξαντλημένη, ακατάλληλη και ότι κρατιέσαι από μια κλωστή. Δεν μπορείς όμως να το κάνεις μόνη σου. Δεν είμαστε Βιονικές Γυναίκες. Κάποιες ημέρες θα είναι καλύτερες από άλλες. Και ήδη οι γυναίκες τα γνωρίζουμε αυτά τα πράγματα γιατί ζούμε και επεξεργαζόμαστε κάθε μέρα την μη-τελειότητα του σώματός μας.
Στο ερώτημα λοιπόν αν οι γυναίκες με χρόνια ασθένεια μπορούν να είναι καλές μητέρες……απαντώ με μπόλικη ενσυναίσθηση και χωρίς καμία δεύτερη σκέψη : ΝΑΙ !
