Η διαδικασία της μεταφοράς τροφίμων από το στόμα στο στομάχι είναι κάτι που οι περισσότεροι ενήλικες θεωρούμε δεδομένη. Ως ενήλικες, τρώμε για να ζήσουμε, αλλά επίσης τρώμε για απόλαυση και για κοινωνικούς σκοπούς.
Πολύ πριν από την ενηλικίωση, η σίτιση και η κατάποση εμφανίζονται αυτόματα ως μέσο επιβίωσης. Η διαδικασία σίτισης γίνεται λιγότερο αυτόματη και περισσότερο εθελοντική καθώς τα μωρά μεγαλώνουν και ωριμάζουν.
Γενική επισκόπηση της διατροφής ενηλίκων και της κατάποσης
Η πρώτη φάση του φαγητού λαμβάνει χώρα στο στόμα και περιλαμβάνει το δάγκωμα, το μάσημα, το ρούφηγμα και την προετοιμασία φαγητού. Η δεύτερη φάση ξεκινά όταν αναλαμβάνει το αντανακλαστικό κατάποσης. Περισσότεροι από δύο δωδεκάδες μύες συνεργάζονται για να συμπιέσουν τα τρόφιμα πιο μακριά προς το στομάχι. Στην τελική φάση, η βαρύτητα βοηθά τους συστέλλοντες μυς να μεταφέρουν το φαγητό από το λαιμό προς το στομάχι.
Αντανακλαστικές Κινήσεις μετά τη γέννηση
- Ριζικό Αντανακλαστικό – Αυτό το αντανακλαστικό βοηθά το μωρό να εντοπίσει την πηγή της τροφής. Xαϊδεύοντας ή αγγίζοντας τη γωνία του στόματος ή του μάγουλου του μωρού θα προκληθεί το ριζικό αντανακλαστικό.
- Αντανακλαστικό Αναρόφησης / Αντανακλαστικό Κατάποσης – Πολύ σημαντικά στη διαδικασία σίτισης. Αυτά τα αντανακλαστικά προκύπτουν από διάφορους λόγους και ξεκινούν από τη 12-13 εβδομάδα κύησης όπου το έμβρυο πιπιλά το δάχτυλό του, χασμουριέται ή ακόμα κάνει κινήσεις κατάποσης. Όταν το αντανακλαστικό δε λειτουργεί σωστά, η υγεία του μωρού μπορεί να τεθεί σε κίνδυνο και να επέλθει πνιγμός
- Αντανακλαστικό Βήχα – Αυτή είναι μια προστατευτική απόκριση για την προστασία του αεραγωγού.
- Αντανακλαστικό Εξ’ ‘Εμεσης – Αυτό το αντανακλαστικό είναι πολύ ευαίσθητο και προστατεύει τον αεραγωγό του μωρού από μεγάλα αντικείμενα
- Εγκάρσια Γλώσσα – Αυτό το αντανακλαστικό δεν εξυπηρετεί άμεσα έναν λειτουργικό σκοπό για ένα νεογέννητο, αλλά θέτει τα θεμέλια για την κίνηση της γλώσσας από τη μία πλευρά στην άλλη πλευρά, μια κίνηση ιδιαίτερα σημαντική κατά το μάσημα. Σταματά μέχρι το 2ο έτος.
Πρόωρη ανάπτυξη κατάποσης
Θηλασμός – Είτε δίνετε μπιμπερό, είτε θηλάζετε, όλα τα μωρά ξεκινούν τη διαδικασία κατάποσης με μια θηλή. Η γλώσσα και η κάτω γνάθος του μωρού κινούνται προς τα πάνω για να ασκήσουν πίεση στη θηλή. Η γλώσσα ξεκινά την κίνηση προς τα εμπρός+προς τα πίσω, τραβώντας υγρό στο στόμα και ωθώντας το προς το λαιμό.
Πιπίλισμα – Ο θηλασμός εξαφανίζεται αργά καθώς αναπτύσσεται το πιπίλισμα. Αντί της κίνησης προς τα εμπρός+προς τα πίσω, η γλώσσα αρχίζει να κινείται πάνω-κάτω. Τα μωρά αρχίζουν να έχουν καλύτερο έλεγχο στα χείλη τους, επιτρέποντας λιγότερη διαρροή κατά τη σίτιση του μαστού, του μπουκαλιού ή του κουταλιού.
Μερικά παιδιά αντιμετωπίζουν δυσκολίες που σχετίζονται με τη διατροφή και / ή την κατάποση.
ΠΡΟΛΗΨΗ
—> Θηλασμός
Στον αντίποδα, τα παιδιά που θηλάζουν αποκλειστικά για τους πρώτους έξι μήνες της ζωής και συνεχίζουν το θηλασμό μακροπρόθεσμα, τουλάχιστον για δύο χρόνια – όπως συνιστά η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας – γίνονται πιο συχνά παιδιά με συμμετρικό, στρογγυλό πρόσωπο, στόμα που κλείνει όμορφα.
Ο θηλασμός βοηθάει να αναπτυχθεί ο σωστός τρόπος κατάποσης και συμβάλλει στην κατάλληλη ανάπτυξη των μυών γύρω από το στόμα και το σαγόνι. Η γαλουχία μειώνει την πιθανότητα αποφρακτικής άπνοιας στον ύπνο.
Αν θηλάσετε για πολύ καιρό το παιδί σας, προλαμβάνετε την εγκατάσταση κακών συνηθειών, όπως είναι το πιπίλισμα του αντίχειρα και η εμμονή στη χρήση πιπίλας, ενώ δεν βάζετε το παιδί στους κινδύνους του μπιμπερό.
Ο μητρικός θηλασμός δίνει από την αρχή της ζωής του στο παιδί τον έλεγχο για το σώμα του και την λήψη τροφής, ενώ το βοηθά να ωριμάσει το γευστικό του αισθητήριο, καθώς ποικίλες τροφές που καταναλώνει η μητέρα μεταφράζονται σε ποικίλες γεύσεις του μητρικού γάλακτος. Ο ελεύθερος θηλασμός σύμφωνα με τα σημάδια πείνας του μωρού είναι ο καλύτερος τρόπος για να διασφαλιστεί η σωστή ωρίμανση του παιδιού, η κατανόηση του σώματός του και των πραγματικών του αναγκών σε τροφή.
☆ ☆ ☆ Εάν το παιδί σας αγωνίζεται να φάει ή να καταπιεί, ζητήστε μια παραπομπή σε έναν Λογοθεραπευτή. Ενας λογοθεραπευτής θα αξιολογήσει όλους τους τομείς της διατροφής και θα καθορίσει την κατάλληλη πορεία δράσης.
Πηγή:
Πετρόπουλος, Α. Κ. (2018). Προβλήματα σίτισης και διατροφής σε παιδιά προσχολικής ηλικίας.Αθήνα.
Bahr, D. (2011). Nobody Ever Told Me (or my Mother) That!: Everything from Bottles and Breathing to Healthy Speech Development. Cork: BookBaby.
https://www.healthline.com/health/parenting/rooting-reflex (accessed 6/10/2020)
