Η αβεβαιότητα για το βήμα προς την γονεικότητα είναι κάτι που συναντάμε πολύ συχνά στη δουλειά μας. Πολλά ζευγάρια στα πρόθυρα…….. αντιμέτωπα με επιθυμίες που δεν συγκλίνουν. Ας πούμε σε ένταση. Γιατί στην περίπτωση που έχουν εντελώς διαφορετική άποψη, τότε τα πράγματα δεν ανήκουν στην παρούσα συζήτηση. Θέλει λοιπόν ο ένας (συχνά πια ο άνδρας λίγο περισσότερο) να κάνουν παιδί. Η κοπέλα είναι λιγότερο σίγουρη. Τα ανυπέρβλητα της συζήτησης είναι πάντοτε τα ίδια – ίσως, όχι τώρα, ίσως όχι……ή κάποιες φορές, δεν θέλω να το κάνω. Και ο πρώτος αρχικά απογοητεύεται. Ακούγεται σκληρό και για τους δύο. Νοιώθουν σαν να είναι στα δύο άκρα, 2 πόλοι, σαν να «κρεμάει» ο ένας τον άλλον. Η δυσκολία όμως είναι το να κατανοήσουν το πρόβλημα πίσω από το υποφαινόμενο πρόβλημα.
Και η πρώτη ερώτηση που θέτω δεν είναι γιατί ανησυχείτε αλλά τι είναι αυτό που σας βιάζει.
Όταν ο ένας θέλει πολύ ένα παιδί, αυτό μπορεί να αφορά περισσότερο τον γάμο απ` ότι την επιθυμία να γίνει γονέας. Ίσως ο σύντροφος που εκφράζει έντονη επιθυμία να ελπίζει ότι μέσω αυτού θα σταθεροποιήσει μια λιγότερο σταθερή σχέση, οδηγώντας τον σύντροφό του σε κάτι πιο «βαθύ». Ίσως σε κάποιο επίπεδο, να υπάρχει η ελπίδα ότι το παιδί θα αυξήσει την εμπιστοσύνη ή και την οικειότητα, που ενδεχομένως να απουσιάζει στην παρούσα φάση της σχέσης τους. Απ την άλλη, αν το παιδί ήταν στα σχέδιά τους και ο ένας εκ των δύο ξαφνικά αρχίζει να θέτει εμπόδια, μάλλον διακυβεύονται θέματα από την παιδική του ηλικία. Αυτός που προβάλλει την αντίσταση ίσως πρέπει να δουλέψει δύσκολα και μη-διαχειρισμένα συναισθήματα για τους δικούς του γονείς.
Όσον αφορά όμως την γυναίκα της παρέας, η μητρική αβεβαιότητα μπορεί να εμφανιστεί κατά τη διάρκεια όλων των φάσεων της μητρότητας. Αυτή τη στιγμή όμως θα αναφερθώ μόνο στην αρχική, δηλαδή στην αμφιθυμία μπροστά στην απόφαση απόκτησης παιδιού. Για αρκετά χρόνια από τη θέση του θεραπευτή πίστευα ότι κατά βάθος όλες οι γυναίκες ήθελαν παιδιά. Τα τελευταία χρόνια βλέπω έναν αριθμό γυναικών που είναι βαθιά αβέβαιες σχετικά με το αν θα κάνουν ή όχι παιδιά, γυναίκες που ήρθαν να τα πούμε αρκετά αργά στη ζωή τους όταν η εγκυμοσύνη και η γέννα θα ήταν δύσκολα έως αδύνατον να τους συμβούν. Παρ` όλο που σαν προσωπικότητες διαφέρουν σημαντικά, έχουν αρκετά κοινά σημεία. Οι περισσότερες έχουν μεγάλη συμπάθεια στα παιδιά των αδερφών τους ή των φίλων τους αλλά φοβούνται ότι δεν θα τα καταφέρουν με ένα δικό τους. Άλλες έχουν σχέση με άνθρωπο που θέλει παιδιά, άλλο αν τελικά μόνο αυτός δεν είναι ο λόγος.
Ο πραγματικός λόγος λοιπόν είναι μια σειρά φόβων που έχουν βιώσει από νωρίς στο σχετίζεσθαι. Παλεύοντας με συσσωρευμένο θυμό, τρέμουν στην ιδέα ότι το παιδί τους θα βιώσει το «τέρας» που κρύβουν μέσα τους τόσο οι ίδιες όσο ενδεχομένως και κάποιοι στενοί συγγενείς ή και ο σύντροφός τους. Αρκετές ντρέπονται για το σώμα τους και τη θηλυκότητά τους, κι αυτό τις κάνει να αποφεύγουν μια εγκυμοσύνη και τον τοκετό, δηλαδή την απαραίτητη προϋπόθεση της γυναικείας φύσης και ωρίμανσης. Ένας τρίτος λόγος αποφυγής μας πάει πίσω στα παιδικά χρόνια όπου πολλές γυναίκες είναι παθολογικά δεμένες με τον πατέρα τους.
Όμως ο κυριότερος λόγος συνήθως αφορά την σχέση της μητέρας με την μητέρα της τα πρώτα χρόνια της ζωής της. Τραυματικές παρεμβολές στον δεσμό τους, λόγω ασθένειας, σωματικής ή ψυχικής, αποχωρισμοί ή οικογενειακά προβλήματα στιγματίζουν και ενισχύουν τον μετέπειτα φόβο της γυναίκας ότι δεν θα μπορέσει να γίνει σωστή μητέρα. Αυτά τα θέματα δεν είναι εύκολα να τα αγγίξεις εκτός θεραπείας, αλλά αν μια γυναίκα δεν τα αφήσει μέχρι να είναι πλέον αρκετά αργά, μπορεί να τα επιλύσει και να προχωρήσει στην μητρότητα με επιτυχία
Οπότε πώς μπορείς να αντιληφθείς τι πραγματικά συμβαίνει και να αποφασίσεις για τα επόμενα βήματα ;
Ανησυχίες όπως τα οικονομικά και αν το σπίτι είναι αρκετά μεγάλο, συνήθως δεν είναι τα πραγματικά θέματα. Έλλειψη χρόνου, χρημάτων και άλλα εξωτερικά εμπόδια είναι σχεδόν πάντα τεχνητές αντιστάσεις. Ο άνθρωπος που αρθρώνει αυτές τις έγνοιες πρέπει να καταφέρει να κατανοήσει την αληθινή, εσωτερική του αντίσταση.
Θεωρώ ότι ο καλύτερος τρόπος να αναγνωρίσουν το πρόβλημα είναι να μιλάνε μεταξύ τους όμως, δεν είναι αναγκαίο να προσεγγίζουν το ζευγάρι κάθε θέμα τους μαζί. Ο σύντροφος που αντιστέκεται έχει ανάγκη το δικό του ασφαλή, αντικειμενικό χώρο, είτε αυτός είναι με έναν ειδικό είτε με κάποιον μη-επικριτικό και όσο δύναται αντικειμενικό φίλο. Μερικές φορές 1 – 2 παραγωγικές συνεδρίες είναι αρκετές για να φτάσει στην ρίζα του προβλήματος και να αρχίσει να ξεκαθαρίζει το έδαφος για να προχωρήσει. Συνήθως τα θέματα εντοπίζονται σε 4 παραμέτρους. Στην κατάσταση της σχέσης τους (σταθερότητα, πιθανότητες χωρισμού για άλλους λόγους, βιώματα από γονείς που έμειναν μαζί και δυστυχισμένοι λόγω των υποχρεώσεων των παιδιών) , στους στόχους τους (προτεραιότητες, καριέρα, ταξίδια, χρήματα χωρίς επιπλέον ρόλους) στους φόβους τους ( ανησυχίες περί καλής μαμάς, προβλήματα κύησης, οι διαδικασίες τοκετού, ιστορίες φίλων) και στην επικοινωνία τους (τα βασικά δυναμικά της σχέσης, συμβιβασμοί και απωθημένα).
Ένα τέτοιο ζευγάρι, έχει απόλυτη ανάγκη να στραφεί στα συναισθήματά του (ο καθείς για τον εαυτό του) και στις περιστάσεις που τους οδήγησαν στο δίλημμα. Ακόμα κι αν στο παρελθόν συμφωνούσαν για την απόκτηση παιδιού, ο καθένας μπορεί να αλλάξει τους κανόνες. Όμως πρέπει να καταλάβουν τι διακυβεύεται και να πάρουν την ευθύνη για την απόφασή τους και τις συνέπειες. Είναι σημαντικό να καταλάβουν πόσο σημαντικό είναι για εκείνους. Αν είναι διατεθειμένοι να αφήσουν τον σύντροφό τους λόγω αυτού του θέματος. Αν η σχέση δεν περνάει κάτι πολύ σοβαρό, πάντα λένε όχι και όταν πια έχουν δυναμώσει την δέσμευσή τους στο μαζί, μπορούν πια να διαπραγματευτούν μια λύση.
Σε πολλές περιπτώσεις η καλύτερη λύση είναι να συνεχίζουν να «δουλεύουν» στην αβεβαιότητά τους – που μπορεί να είναι μακραίωνη διαδικασία – ενώ την ίδια στιγμή προσπαθούν να συλλάβουν ή κάνουν κινήσεις διαφύλαξης της γονιμότητας τους μέσω της τεχνολογίας της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής που πλέον δίνει εναλλακτικές. Είναι σημαντικό να αναφέρω ότι αυτοί που εμφανίζουν την μεγαλύτερη αντίσταση συχνά γίνονται αυτό που λέμε «χαζομπαμπάδες και χαζομαμάδες». Έχω δει ανθρώπους που νοιώθουν υπερβολικό άγχος καθ` όλη τη διάρκεια της 9μηνης κύησης. Αλλά ποτέ δεν είχα κάποιον που να κρατάει το μωρό του στα χέρια του και μετά να γυρίσει να μου πει ότι ήταν λάθος του.
