ioanna theodorakopoulos, PsyΗ μοναξιά είναι μια άκρως προσωπική και υποκειμενική εμπειρία η οποία δεν ορίζεται από τον μικρό αριθμών σχέσεων αλλά από την υποκειμενική ποιότητά τους. Δεν είναι δεδομένο ότι όλοι οι μοναχικοί άνθρωποι ζουν απομονωμένοι. Κάποιος μπορεί να έχει πολλούς φίλους γύρω του ή να συζεί με τον σύντροφό του, όμως να αισθάνεται έναν βαθύ πόνο συναισθηματικής ή κοινωνικής απομόνωσης.
Για μερικούς από εμάς, η μοναχικότητα ξεκινάει σταδιακά. Κάποιος φίλος μετακομίζει, κάποιος άλλος γίνεται γονιός, άλλος εργάζεται 72 ώρες την εβδομάδα και πριν το καταλάβουμε ο κοινωνικός μας κύκλος που κρατούσε χρόνια, παύει να υφίσταται κι έτσι πιάνουμε τον εαυτό μας να περνάει τα σαββατοκύριακα μόνος του. Για άλλους ανθρώπους, η μοναχικότητα είναι αποτέλεσμα αλλαγών ζωής όπως η αποφοίτηση, οι στρατιωτικές υποχρεώσεις, η απώλεια συντρόφου λόγω θανάτου ή διαζυγίου, καινούργια εργασία, συνταξιοδότηση κι εξού απουσία της καθημερινής παρέας με συναδέλφους και συνεργάτες, ή μετακόμιση σε άλλη πόλη ή χώρα.
Όμως μπορεί να μας παγιδεύσει. Η αλήθεια είναι ότι η μοναχικότητα δημιουργεί μια παράδοξη διάθεση που κάνει δύσκολη την απόδραση. Οι μοναχικοί άνθρωποι είναι πολύ πιθανό να δέχονται μια ποικιλία κοινωνικών αντιδράσεων που τους βάζει ακόμα περισσότερο στο περιθώριο. Όσο μεγαλύτερη διάρκεια έχει η μοναχικότητα, τόσο πιο δύσκολο γίνεται να αλλάξει ο άνθρωπος την λογική και την κριτική ικανότητα (τόσο τη δική του όσο και των άλλων) που συμβάλλουν στη διατήρηση της απομόνωσης. Να σας μιλήσω πιο συγκεκριμένα.
Η μοναξιά επηρεάζει την αντίληψη με τρόπο τέτοιο που είναι πιθανό να βλέπουμε τις υπάρχουσες σχέσεις μας πιο αρνητικά και απαισιόδοξα. Συμπεραίνουμε ότι οι άλλοι δεν ενδιαφέρονται για εμάς και ότι αν τους πλησιάσουμε θα μας απορρίψουν ή θα μας αγνοήσουν. Το αποτέλεσμα είναι να παίρνουμε ελάχιστες έως καθόλου πρωτοβουλίες και να βρίσκουμε δικαιολογίες για να απορρίψουμε τις προσκλήσεις από άλλους όταν τελικά έρθουν.
Η αρνητικότητα και η απροθυμία να ακούσουμε την λογική του άλλου (ενώ έχουμε προδικάσει την διάθεση και σκέψη του άλλου) δημιουργεί μια αυτό-εκπληρούμενη προφητεία όπου οι δικές μας αντιδράσεις και η αποφυγή, τους διώχνει ακόμα πιο μακριά μας. Επειδή δεν μπορούμε να δούμε την δική μας ευθύνη στην δημιουργία απόστασης, βλέπουμε την απόσυρσή τους σαν κάτι που επιβεβαιώνει τους φόβους μας και πείθουμε ακόμα περισσότερο τον εαυτό μας ότι οι άλλοι δεν νοιάζονται για εμάς.
Η μοναχικότητα είναι οφθαλμοφανής στους άλλους και αυξάνει τις πιθανότητες να μας δώσουν την ετικέτα του λιγότερου ενδιαφέρων και ελκυστικού ανθρώπου σε κοινωνικό επίπεδο. Αυτό το στίγμα σε συνδυασμό με την αρνητικότητα και την καχυποψία που προβάλλουμε σε κοινωνικές συναντήσεις, το κάνει ακόμα πιο δύσκολο για εμάς να εγκαθιδρύσουμε νέες κοινωνικές επαφές και να γίνουμε πιο δεκτικοί στις προτάσεις των σημαντικών μας προσώπων. Η μοναξιά είναι κολλητική όπως δείχνουν οι έρευνες καθώς οι μοναχικοί άνθρωποι «μολύνουν» τον περίγυρό τους με αποτέλεσμα οι άλλοι να τους βγάζουν εκτός κοινωνικού δικτύου κι έτσι όσοι φίλοι και κοινωνικές επαφές τους απομένουν μπορεί να τους παρέχουν περιορισμένες ευκαιρίες για κοινωνική συναναστροφή.
Όσο πιο απομονωμένοι είμαστε κοινωνικά και συναισθηματικά, τόσο περισσότερο ατροφούν οι κοινωνικές μας δεξιότητες και οι «μύες» των σχέσεών μας. Οι δεξιότητες αποδυναμώνονται όταν δεν χρησιμοποιούνται και η ικανότητά μας να συνδεόμαστε και να σχετιζόμαστε μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε κάτι «χαλαρό» μετά από μια περίοδο αποκοπής. Αν όμως τα πράγματα δεν μας πάνε καλά όταν προσπαθήσουμε να ξαναχρησιμοποιήσουμε αυτούς τους «μύες», δυστυχώς δεν έχουμε την ορθή λογική να ρίξουμε το βάρος της «αποτυχίας» ή της απόρριψης στις δεξιότητές μας αλλά το αντιλαμβανόμαστε σαν άλλη μία απόδειξη ότι δεν είμαστε επιθυμητοί.
Για να «βγούμε» από αυτή τη φάση όμως πρέπει να κάνουμε διάφορα πράγματα με γνώμονα την πίστη στον εαυτό μας. Ας αρχίσουμε να παίρνουμε πρωτοβουλίες. Να τηλεφωνήσουμε σε κάποιον φίλο, να προτείνουμε μια συνάντηση, να ακολουθήσουμε τους συναδέλφους σε ένα γεύμα μετά τη δουλειά, να καλέσουμε ανθρώπους που αγαπάμε στο σπίτι μας. Κάθε φορά που η σκέψη μας λέει ότι οι άλλοι δεν μας θέλουν αλλιώς θα μας καλούσαν εκείνοι, οραματιστείτε ένα μεγάλο απαγορευτικό STOP…..όχι για έλεγχο ! Απαγόρευσης της κίνησης σε αυτή την οδό !
Αν έχετε αποκοπεί καιρό, αφήστε χώρο για να μάθετε τι γίνεται στη ζωή τους και έχετε απομακρυνθεί και μην πέφτετε στη παγίδα ότι ξέρετε τι σκέφτονται. Δεν ξέρετε και δεν ξέρουν, αν δεν επικοινωνήσετε τις σκέψεις σας.
Πλησιάστε τους με αισιοδοξία! Είναι απολύτως φυσιολογικό να φοβάστε την απόρριψη αλλά πρέπει να βάλετε τον εαυτό σας σε ένα σωστό πλαίσιο σκέψης όταν επικοινωνείτε με τους άλλους, ώστε να αντανακλάτε την θετικότητα σας και το καλωσόρισμά τους από μεριάς σας. Θυμηθείτε τα emoticons αν δεν μπορείτε να μιλήσετε με θέρμη και κάντε αυτήν ακριβώς την γκριμάτσα ! Σηκώστε το τηλέφωνο και με τον χαιρετισμό δείξτε την έγνοια σας για το μεσοδιάστημα που δεν τους έχετε δει και στην συνέχεια προτείνετέ τους να βρεθείτε.
Η ουσία είναι ότι έχετε αναγνωρίσει την μοναχικότητά σας και πώς αυτή επηρεάζει τις σκέψεις, την αντίληψη, τα συναισθήματα και την συμπεριφορά σας. Είναι μια παγίδα που σαφέστατα και απαιτεί προσπάθεια, τόλμη και εμπιστοσύνη στον εαυτό σας για να αποδράσετε.
Η απελευθέρωση όμως που θα αισθανθείτε μόλις δράσετε καταλλήλως θα είναι τόσο γλυκιά……. !