Διεισδυτικός πλακούντας. Η άγνωστη, αλλά συχνή επιπλοκή της καισαρική
Είναι ίσως η επιπλοκή που έχει συζητηθεί λιγότερο, αν και πρόκειται για μια από τις πιο σοβαρές!
Αρκετά συχνά, ακούμε ότι το VBAC είναι μια “επικίνδυνη” μέθοδος, καθώς υπάρχει το (μικρό αλλά υπαρκτό) ενδεχόμενο της ρήξης μήτρας. Ωστόσο, διεθνείς σύλλογοι μαιευτήρων-γυναικολόγων αναφέρουν ότι το VBAC αποτελεί τη λογική, ασφαλή και κατάλληλη επιλογή για την πλειοψηφία των γυναικών με προηγηθείσα καισαρική τομή. Γιατί, λοιπόν, το VBAC θεωρείται πιο ασφαλές από μια επαναληπτική καισαρική, παρόλο το ενδεχόμενο της ρήξης μήτρας;
Η απάντηση είναι μεταξύ άλλων και λόγω του διεισδυτικού πλακούντα (placenta accreta).
Ο διεισδυτικός πλακούντας είναι μια επιπλοκή που η εμφάνισή της αυξάνεται γεωμετρικά όσο αυξάνεται ο αριθμός των καισαρικών σε μια γυναίκα.
Εσείς έχετε ακούσει για το διεισδυτικό πλακούντα;
Η πλειοψηφία των γυναικών αναφέρει ότι δεν συζήτησε ποτέ για το ενδεχόμενο αυτής της επιπλοκής με τον επαγγελματία υγείας που την παρακολουθούσε.
Τι είναι όμως ο διεισδυτικός πλακούντας και γιατί είναι τόσο σημαντικός;
Ο διεισδυτικός πλακούντας είναι η μη φυσιολογική προσκόλληση του πλακούντα στο μητρικό τοίχωμα κατά την εγκυμοσύνη. Όταν το μωρό γεννιέται, τότε, ο πλακούντας δεν αποκολλάται όπως κανονικά θα έπρεπε. Αυτό είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει (ακατάσχετη) αιμορραγία, η οποία θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με μεταγγίσεις αίματος, ακόμη και με υστερεκτομή σε περίπτωση που οι γιατροί δεν καταφέρουν να σταματήσουν την αιμορραγία. Πιο συγκεκριμένα, περίπου 70% των γυναικών που έχουν διεισδυτικό πλακούντα, υποβάλλονται σε υστερεκτομή. Ακόμη πιο τρομακτικό είναι το γεγονός ότι ο διεισδυτικός πλακούντας συνδέεται με 7% μητρικής θνησιμότητας. Ναι, σωστά διαβάσατε. 1 στις 14 μητέρες με διεισδυτικό πλακούντα δεν επιζούν.
Πώς, όμως, σχετίζεται ο διεισδυτικός πλακούντας με το VBAC;
Ο κίνδυνος εμφάνισης διεισδυτικού πλακούντα, αυξάνει με κάθε επέμβαση στη μήτρα. Αν υπάρχει επιπωματικός πλακούντας (ο πλακούντας προσφύεται στο άνω μέρος του τραχήλου και τον φράζει), τότε η πιθανότητα εμφάνισης διεισδυτικού πλακούντα είναι 3% αν έχετε ιστορικό μιας καισαρικής, 11% αν έχετε δυο, 40% αν έχετε 3 και 61% αν έχετε 4 προηγούμενες καισαρικές. Πιο συγκεκριμένα, ο κίνδυνος εμφάνισης διεισδυτικού πλακούντα μετά από δύο καισαρικές είναι μεγαλύτερος σε σύγκριση με την πιθανότητα ρήξης μήτρας μετά από καισαρική. Όταν συγκρίνουμε τις επιπλοκές του διεισδυτικού πλακούντα και της ρήξης μήτρας, δεν μπορούμε να εξηγήσουμε γιατί πολλοί επαγγελματίες τονίζουν μόνο τους κινδύνους που απορρέουν από το VBAC, ενώ οι κίνδυνοι που παρουσιάζει η εμφάνιση διεισδυτικού πλακούντα είναι μεγαλύτεροι ή ακόμα και πιο σοβαροί. Ο διεισδυτικός πλακούντας συνδέεται με περισσότρες επιπλοκές για τις μητέρες απ’ ότι η ρήξη μήτρας. Σοβαρά ζητήματα, όπως μετάγγιση αίματος, υστερεκτομή και η διασωλήνωση είναι περισσότερο πιθανά σε ένα χειρουργείο για διεισδυτικό πλακούντα απ’ότι σε ένα για ρήξη μήτρας. Ο διεισδυτικός πλακούντας, επιπλέον, ενέχει σοβαρές επιπλοκές και για τα μωρά. Πάνω από το 40% των μωρών με διεισδυτικό πλακούντα, ζυγίζουν λιγότερο από 2,5 κιλά κατά τη γέννηση, κάτι που οφείλεται στους πρόωρους τοκετούς, που ολοκληρώνονται νωρίς λόγω διεισδυτικού πλακούντα. Περίπου το 5,8% των μωρών με διεισδυτικό πλακούντα, θα πεθάνουν μέσα την πρώτη εβδομάδα της ζωής τους σε σύγκριση με το αντίστοιχο 2,8-6,2% των μωρών μετά από ρήξη μήτρας.
Δυστυχώς, τόσο η ρήξη μήτρας όσο και ο διεισδυτικός πλακούντας αποτελούν δυο από τις πιο σοβαρές επιπλοκές του τοκετού και το κοινό τους σημείο είναι ότι η πιθανότητα εμφάνισης αυξάνεται μετά από προηγούμενη/ες καισαρική/ές. Η διαφορά τους, ωστόσο, είναι ότι ενώ η ρήξη μήτρας είναι το βασικό επιχείρημα που αποτρέπει μητέρες και επαγγελματίες να προχωρούν σε VBAC, ο αντίποδας του διεισδυτικού πλακούντα ως επιπλοκή ενός εκ νέου χειρουργείου, δεν είναι ευρέως γνωστός.
Η καισαρική τομή είναι απαραίτητο να γίνεται σε όλες τις περιπτώσεις που υπάρχουν οι αντίστοιχες ιατρικές ενδείξεις, αλλά ο προγραμματισμός μιας ακόμη καισαρικής τομής με μόνη ένδειξη την προηγηθείσα καισαρική τομή, αποβαίνει μάλλον επιβαρυντικός για την υγεία της μητέρας και του μωρού.
Θέλετε επιπλέον πληροφορίες;
Silver RM et al., 2006. Maternal morbidity associated with multiple repeat cesarean deliveries.Obstet Gynecol. 2006 Jun;107(6):1226-32.
Eshkoli T. et al., 2012. Placenta accreta: risk factors, perinatal outcomes, and consequences for subsequent births. Am J Obstet Gynecol. 2013 Mar;208(3):219.e1-7. doi: 10.1016/j.ajog.2012.12.037. Epub 2013 Jan 8.
Klar M. et al., 2014. Cesarean section and placental disorders in subsequent pregnancies–a meta-analysis. J Perinat Med. 2014 Sep;42(5):571-83. doi: 10.1515/jpm-2013-0199.
