Γιατί να επιλέξεις να κάνεις τοκετό στο σπίτι

Οι υγιείς γυναίκες που επιθυμούν να κάνουν τον τοκετό στο σπίτι, συχνά βρίσκονται αντιμέτωπες με κατηγορίες ότι πράττουν επιπόλαια, βάζοντας τη ζωή τους αλλά και το παιδί τους σε κίνδυνο. Ωστόσο, δεν υπάρχει επιστημονική βάση για αυτό. Αντιθέτως, τα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι τα περιγεννητικά αποτελέσματα των προγραμματισμένων τοκετών στο σπίτι είναι τουλάχιστον εξίσου καλά με εκείνα των μαιευτηρίων. Μάλιστα συχνά οι γυναίκες βιώνουν μεγαλύτερη συναισθηματική ικανοποίηση σε αυτή τους την επιλογή (1).

Ήρθε η ώρα να ρίξουμε φως σε μια τόσο ιδιαίτερη επιλογή, όπως είναι ο τοκετός στο σπίτι.

Επιστήμη και τεχνολογία δεν είναι το ίδιο

Η πιο επιστημονική προσέγγιση στον τοκετό, συχνά είναι και η προσέγγιση με τη λιγότερη τεχνολογία. Ξαναδιάβασέ το.

Σύμφωνα με τις πιο αξιόπιστες επιστημονικές έρευνες στον κόσμο, συστήνεται για μια υγιή γυναίκα που διανύει μια φυσιολογική εγκυμοσύνη (δηλαδή 85-90% των γυναικών (2)) να μην δέχεται κολπικές εξετάσεις στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, να μην κάνει πρόκληση τοκετού και να μην γίνουν πάνω από δέκα προγεννητικά ραντεβού, καθώς αυξάνεται η πιθανότητα παρεμβάσεων, πρόκλησης τοκετού και καισαρικής τομής, χωρίς να βελτιώνονται τα περιγεννητικά αποτελέσματα (3). Κατά τη διάρκεια του τοκετού συστήνεται η γυναίκα να κινείται ελεύθερα, να μην γίνεται συνεχόμενη ακρόαση των καρδιακών παλμών του εμβρύου, να μην γίνεται περινεοτομή και να μην γίνεται προγραμματισμένη καισαρική τομή (4) (5) (6) (7).

Είναι ασφαλές για μια γυναίκα να κάνει τοκετό στο σπίτι;

Ο τοκετός ευνοείται αν η γυναίκα γεννήσει σε όρθια στάση έχοντας την υποστήριξη από μαίες και βοηθό μητρότητας. Η προγεννητική παρακολούθηση εγκυμοσύνης από μαία μειώνει το ποσοστό πρόωρου τοκετού κατά 24% (8)! Η παρουσία βοηθού μητρότητας επιπλέον της μαίας και του/της συντρόφου επηρεάζει τα περιγεννητικά αποτελέσματα τόσο εντυπωσιακά, που λέγεται ότι αν οι βοηθοί μητρότητας ήταν φαρμακευτικό σκεύασμα, θα ήταν ανήθικο να μην χορηγούνταν στις γυναίκες (9).

Η επιστήμη λοιπόν ενθαρρύνει τη μη παρέμβαση στις χαμηλού κινδύνου κυήσεις, καθώς η παρέμβαση αυξάνει την περιγεννητική νοσηρότητα και καθιστά έναν τοκετό λιγότερο επιστημονικό. Παρόλο που υπάρχει πληθώρα επιστημονικά τεκμηριωμένων συστάσεων, φαίνεται πως δεν έχουν ακόμα εδραιωθεί πλήρως στα ελληνικά μαιευτήρια (10).

Ποια είναι η πιο τεκμηριωμένη προσέγγιση για τον τοκετό στο σπίτι;

Η πιο «παραδοσιακή» προσέγγιση στον τοκετό είναι συνεπώς και η πιο επιστημονικά τεκμηριωμένη.  Είναι η προσέγγιση με υπομονή, σεβασμό στη φυσική εξέλιξη του τοκετού, με ενθάρρυνση της ελευθερίας κίνησης και με διαλειμματική ακρόαση των καρδιακών παλμών από τη μαία. Εκείνη ασκεί την τέχνη της συνειδητής, συγκεντρωμένης εγρήγορσης ή αλλιώς «the art of doing nothing, well (11)» κατά τη διάρκεια της φροντίδας προς την επίτοκο ακολουθώντας το μαιευτικό μοντέλο φροντίδας (12).

Κοινός στόχος: Υγιής μητέρα – Υγιές παιδί

Έχει σημασία πως γεννιέται ένα παιδί, αλλά έχει εξίσου μεγάλη σημασία πως γεννιέται μια μητέρα. Η έννοια της ασφάλειας κατά τον τοκετό περιλαμβάνει τη σωματική, ψυχολογική, συναισθηματική, κοινωνική και πνευματική ασφάλεια όλων των συμμετεχόντων.

Τα αποτελέσματα των ερευνών που εξετάζουν τον προγραμματισμένο τοκετό στο σπίτι δείχνουν ότι η περιγεννητική και νεογνική θνησιμότητα είναι εξίσου χαμηλή αν ο τοκετός προγραμματίζεται στο σπίτι ή σε μαιευτήριο (13).  Μια μεγάλη έρευνα στο περιοδικό Lancet εξέτασε περισσότερους από 500.000 προγραμματισμένους τοκετούς στο σπίτι. Δεν υπήρξε κανένας μητρικός θάνατος (14). Οι γυναίκες είχαν χαμηλότερα ποσοστά καισαρικών τομών, επεμβατικού τοκετού, χρήσης επισκληριδίου, περινεοτομής ή σοβαρού τραύματος στο περίνεο, λιγότερη χρήση συνθετικής ωκυτοκίνης και χαμηλότερα ποσοστά λοίμωξης στη μητέρα. Τα στοιχεία δείχνουν, ότι οι γυναίκες που σκοπεύουν να γεννήσουν στο σπίτι έχουν χαμηλότερα ποσοστά αιμορραγίας μετά τον τοκετό από ότι αν γεννούσαν σε μαιευτήριο (14). Όσον αφορά το νεογνό φαίνεται να υπάρχουν χαμηλότερα ποσοστά εισαγωγής σε μονάδα εντατικής νοσηλείας (15). Επίσης, τα ποσοστά μητρικού θηλασμού είναι σημαντικά υψηλότερα στα νεογνά που γεννήθηκαν στο σπίτι (16) (17).

Συνεπώς, ο τοκετός στο σπίτι θα πρέπει να προτείνεται σαν μια ασφαλής επιλογή στην πλειονότητα των

γυναικών που διανύουν μια φυσιολογική εγκυμοσύνη (1).

Και αυτό γιατί ο τοκετός στο σπίτι είναι εξίσου (ή ίσως και περισσότερο (18)) ασφαλής από τον τοκετό στο μαιευτήριο, αρκεί να πληρούνται οι ακόλουθες προδιαγραφές.

Πρέπει να

1. πρόκειται για μια υγιή, «χαμηλού κινδύνου» εγκυμοσύνη
2. υποστηρίζεται από καλά εκπαιδευμένες μαίες
3. είναι ενσωματωμένος σε ένα υποστηρικτικό Εθνικό Σύστημα Υγείας

Τελικά γιατί τοκετό στο σπίτι;

Η ιατρική και νοσοκομειακή προσέγγιση συχνά αντιλαμβάνεται τον τοκετό ως δυνητικά επικίνδυνο για τη μητέρα και το παιδί. Η προσπάθεια «ελέγχου» του τοκετού οδηγεί σε μια σειρά επικίνδυνων παρεμβάσεων. Φυσικά ο τοκετός είναι ένα απρόβλεπτο γεγονός, όπου η συνειδητή χρήση τεχνολογίας μπορεί να σώσει ζωές. Αυτή η παραδοχή όμως γίνεται επικίνδυνη όταν λανθασμένα υποθέτουμε ότι η τεχνολογική παρέμβαση είναι πάντα απαραίτητη προκειμένου να διασφαλιστεί η υγεία της μητέρας και του νεογνού (7).

Ποιες γυναίκες επιλέγουν να γεννήσου στο σπίτι;

Ένα μεγάλο μέρος των γυναικών που θα επιλέξουν να γεννήσουν στο σπίτι έχουν μια προηγούμενη (μη ικανοποιητική) εμπειρία τοκετού σε μαιευτήριο (19). Παρακινούνται από την ανάγκη τους για ασφάλεια και έλεγχο, τα οποία καθορίζονται από την απουσία αναίτιων παρεμβάσεων. Δείχνουν να έχουν μεγάλη εμπιστοσύνη στη διαδικασία του τοκετού και στην ικανότητα του σώματός τους να γεννά (19).

Τι συμβαίνει στο σώμα της γυναίκας;

Οι βιοχημικές διαδικασίες που ενεργοποιούνται από την ενδογενή έκκριση ωκυτοκίνης (σε αντίθεση με την κατάχρηση συνθετικής ωκυτοκίνης σε μορφή ορού) καθορίζουν τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά της μητέρας καθώς και τη διαδικασία του τοκετού. Η εμπειρία του μη παρεμβατικού τοκετού προετοιμάζει τη γυναίκα ιδανικά για τη μητρότητα (20). Η συνεχόμενη φροντίδα από μια γνώριμη μαία κατά τον τοκετό στο σπίτι ευνοεί την φυσιολογική έκκριση των βοηθητικών ορμονών του τοκετού. Το μαιευτικό μοντέλο φροντίδας φαίνεται επίσης να μειώνει την αίσθηση του πόνου κατά τον τοκετό (20).

Όραμα

Ιδανικά ένα άτομο που γεννά θα μπορεί να επιλέξει ελεύθερα και με σεβασμό μέσα από μια γκάμα διαθέσιμων και ασφαλών επιλογών (π.χ. γέννηση στο σπίτι, σε κέντρο φυσικού τοκετού ή σε μαιευτήριο) χωρίς να διαφέρει πουθενά η ποιότητα της φροντίδας που θα λάβει.