Γράφει η Διονυσία Σαράγια, νηπιαγωγός
Πώς απασχολώ εποικοδομητικά ένα παιδί ηλικίας 2 ετών στο σπίτι;
Σύμφωνα με την ηλικία του παιδιού οι σπουδαιότερες μαθηματικές και άλλες έννοιες μαθαίνονται μέχρι τα 6 του χρόνια παίζοντας λόγω του δεκτικού νου του παιδιού. Ακολουθώντας κάποιο ειδικό πρόγραμμα από παιδαγωγό και στο σπίτι με ειδικά υλικά. Στο δημοτικό έρχονται και εφαρμόζονται αυτές οι γνώσεις στο χαρτί .
¨Όπως θα δείτε, αυτό το άρθρο είναι ένα πρακτικό εγχείρημα. Η σωστή διαπαιδαγώγηση γίνεται στο σχολείο από τον ειδικό ή στο σπίτι , από ειδικό – σε περίπτωση έλλειψης άλλων παιδιών και κοινωνικοποίησης – και για όχι περισσότερο από 2 ώρες καθώς είναι αρκετό για τη δημιουργική απασχόληση.
Είναι πολύ ωφέλιμο για τα παιδιά να τους προσφέρετε ώρες ουσιαστικής εκπαίδευσης κι αν επιλέξετε άλλον άνθρωπο, καλό είναι να αναζητήσετε κάποιον ειδικό παιδαγωγό. Σαφώς και ότι διαβάσετε σε αυτό το άρθρο δεν υποκαθιστά τη δουλειά που γίνεται στο σχολείο!
Η δημιουργική απασχόληση στο σπίτι επουδενεί δεν υποκαθιστά την κοινωνικοποίηση του παιδιού στο σχολείο! Όμως η μάθηση στο σπίτι, με ειδικούς οι οποίοι θα έχουν καλή συνεργασία με τους γονείς, μπορεί να προσφέρει στα παιδιά τα εφόδια ενός μελλοντικού επιστήμονα.
Πάμε λοιπόν να σας δώσω μερικά απλά αλλά απαραίτητα βήματα που δεν πρέπει να ξεχνάμε στην ενασχόληση με το παιδί.
Ακολουθώ πάντα το παιχνίδι του. Όταν το δω και κολλάει την ώρα που παίζουμε π.χ. playmobil του λέω «το playmobil”Γιώργος ” πετάει».
Εκείνο συνεχίζει να λέει και να δείχνει. Το ακολουθούμε μόνο και δεν προσπαθούμε να το καθοδηγήσουμε να παίξει συμβατικά. Δεν θέλουμε να παίζουν συμβατικά αντιθέτως είμαστε οι βοηθοί τους και τα ακολουθούμε στα δικά τους σενάρια. Προσπαθώ όσο μπορώ να το κρατήσω στην κατάσταση του ίδιου παιχνιδιού και αν θέλω μπορώ να το εμπλουτίσω με σκηνές της καθημερινότητας.
Όπως για παράδειγμα του λέω «τώρα τρώμε» μιμούμενη την φωνή των playmobil και αφήνω πάλι το παιδί ελεύθερο και το ακολουθώ στο παιχνίδι του χωρίς να το διακόπτω μέχρι να ξανακολλήσει. Πολλές φορές είναι καλό να το αφήνω και να” βαρεθεί ” , να βρει μόνο του παιχνίδι και πάλι παραμένω ως ακόλουθος.
Θα δείτε ότι με την πρακτική εξάσκηση θα βελτιωθεί η επαφή σας έχοντας πάντα κατά νου ότι είμαι ο βοηθός στο παιχνίδι και σε κάποιες στιγμές τον διευκολύνω. Δεν του φτιάχνω εγώ τα σενάρια και αποφεύγω να μιλώ !
Πού ωφελεί το παιδί;
Οσο πιο συγκεντρωμένο είναι, τόσο πιο έτοιμο είναι για το δημοτικό. Και η δεξιότητα της συγκέντρωσης αναπτύσσεται μέρα με την μέρα, εβδομάδα με την εβδομάδα, μήνα με τον μήνα.
Ο ρόλος του γονέα είναι ως βοηθός να καταφέρει να κρατάει την συγκέντρωση του παιδιού στο παιχνίδι και να το εμπλουτίζει, χωρίς να μιλάει ιδιαίτερα και ακολουθώντας τον ειρμό του παιδιού !
Έχει αποδειχθεί πολύ ωφέλιμο να μιμούμαστε την καθημερινότητα. Δηλαδή βάζουμε για παράδειγμα το παιδί να μαγειρεύει και παίρνουμε ρόλους. Συνήθως το ίδιο το παιδί μας δείχνει τί θα μιμηθούμε.
Πού ωφελεί το παιδί;
Κατανοεί τον κόσμο του επαναλαμβάνοντας στο παιχνίδι του την ίδια σκηνή, π.χ. πλένοντας το αυτοκίνητο.
Εξίσου ωφέλιμο είναι και το φανταστικό κινητικό παιχνίδι. Κατά το οποίο κάνουμε ότι πετάμε σαν πουλιά, περπατάμε όπως τα ζώα.
Που ωφελεί το παιδί;
Μαθαίνει την αίσθηση του χώρου κινούμενο πάνω κάτω και αποκτά καλό προσανατολισμό που θα του χρειαστεί στη ζωή. Επιπλέον, εξασκεί την φαντασία του που είναι ανώτερη από τη μάθηση. Η μάθηση χωρίς φαντασία και κίνηση, δεν συγκινεί άρα δεν είναι ουσιαστική.
Ο ρόλος του γονέα : ενώ ακολουθώ ως γονέας τον ειρμό του παιδιού, αφήνω σταδιακά ελεύθερη την φαντασία μου και έτσι χαλαρώνω και μαθαίνω.
Μια άλλη καλή πρακτική είναι να μεταφέρουμε πράγματα με τα χέρια. Του δείχνουμε ας πούμε πώς να παίρνει πετρούλες και να τις πηγαίνει με τα χέρια από τον ένα κουβά στον άλλο, μιμούμενο ότι κατασκευάζει κάτι. Κι εδώ μπορούμε να βασιστούμε σε δραστηριότητες της καθημερινής ζωής, σε όλες τις πραγματικές δουλειές με τους γονείς του.
Που ωφελεί το παιδί;
Αναπτύσσει την αυτονομία του. Νοιώθει ισάξιο μέλος και μαθαίνει με επιμονή και πολύ υπομονή.
Ο ρόλος του γονέα : προετοιμάζει το παιχνίδι, ετοιμάζει τους κουβάδες με λίγες πέτρες. Επειδή χρειάζονται γρήγορες εναλλαγές δραστηριοτήτων για να ξεκινήσουν το παιχνίδι, κάνουμε εμείς την προετοιμασία για να μην χάσουν το ενδιαφέρον τους.
Ενώ συνεχίζουμε να ακολουθούμε το παιδί, μπορούμε να ζωγραφίσουμε και να πλάσουμε. Αν το παιδί δεν αισθανθεί την υφή της μπογιάς , δεν λερωθεί , δεν σκίσει, δεν βρέξει το χαρτί , δεν θα μάθει ουσιαστικά να γράφει και να ακολουθεί οδηγίες γιατί δεν θα έχει συνδεθεί και αγαπήσει το χαρτί.
Που ωφελεί το παιδί ;
Αναπτύσσει τη φαντασία του.
Ο ρόλος του γονέα : πολύ διακριτικός και σταδιακά ανύπαρκτος , δίνοντας στο παιδί αυτονομία όσον αφορά την επιλογή των παιχνιδιών
Παίζουμε παζλ και ενσφηνώματα. Δεν ξεχνάμε να δίνουμε στο παιδί την επιλογή ανάμεσα σε 2-3 κομμάτια για να τα ενώσει. Είναι αρκετά νωρίς για περισσότερα κομμάτια.
Που ωφελεί το παιδί ;
Μαθαίνει τις έννοιες του χώρου (πάνω κάτω), αισθάνεται τα μεγέθη μέσα από το παιχνίδι του, πριν τα συναντήσει στο δημοτικό έτοιμα στο χαρτί
Διαβάζουμε παραμύθια ! Του δείχνουμε το βιβλίο ενώ του διαβάζουμε για να παρατηρεί τις εικόνες και να παίρνει πληροφορίες.
Το ακολουθούμε όσο εκείνο θέλει. Εν συνεχεία μπορούμε να του κρύβουμε τις εικόνες και να μαντεύει ποια λείπει. Με την ίδια λογική μπορούμε να του κρύβουμε μπροστά του τα παιχνίδια του και κάνουμε ότι τα ψάχνουμε.
Πού ωφελεί το παιδί ;
Μαθαίνει ότι τα αντικείμενα δεν χάνονται. Ότι υπάρχουν πάντα και δεν εξαφανίζονται. Όπως κι εμείς όταν κρυβόμαστε πάντα μας βρίσκει. Έτσι κατανοεί ότι όταν η μαμά και ο μπαμπάς φύγουν, δεν χάνονται. Γι` αυτό και κρυβόμαστε μπροστά του.
Και φυσικά κάνουμε κατασκευές που είναι γνωστές σε όλους ξεκινώντας από τις πιο απλές !!!! αν επιθυμώ να μάθει την έννοια του ανθρώπου, δεν κατασκευάζω εγώ αλλά το αφήνω να το κάνει εκείνο προκειμένου να φτιάξει πολλούς και ατελείς ανθρώπους. Μέχρι να φθάσει στην πιο κοντά στην πραγματικότητα φιγούρα. Τα σχήματα και οι έννοιες είναι πολύ σημαντικές.
Που ωφελεί το παιδί ;
Το προετοιμάζει για την κατασκευή την οποία θα αναλάβει από την φάση της προετοιμασίας μόνο του όταν μεγαλώσει λίγο. Μαθαίνει να κατασκευάζει τα παιχνίδια με τα οποία παίζει προκειμένου να παίξει.
