Σταθερά σε κατά πολύ αυξημένα ποσοστά, εν συγκρίσει με το επιτρεπόμενο όριο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, κυμαίνονται οι τοκετοί με καισαρική τομή στη χώρα μας. Δυστυχώς, παρά τη συνεχή ενημέρωση και την παγκόσμια κατακραυγή προς τους επαγγελματίες υγείας από διεθνείς φορείς, στις περισσότερες περιπτώσεις στην Ελλάδα ο… πελαργός δεν έρχεται όταν σπάσουν τα νερά, αλλά κατόπιν προγραμματισμένου ραντεβού. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία τα οποία φέρνει σήμερα στο φως της δημοσιότητας το «Εθνος της Κυριακής» οι γέννες με καισαρική στη χώρα μας για το 2017 άγγιξαν το 61,6%. Την έρευνα πραγματοποίησε η Κωνσταντίνα Νούσια, υπεύθυνη μαία στο κέντρο μητρότητας «EimaiMaia.gr» και Πρόεδρος στο «Παρατηρητήριο Μαιευτικής Βίας OVO-Hellas».
Όπως το 2016 έτσι και φέτος, έπειτα από έρευνα στην πλειοψηφία των περιφερειών της ελληνικής επικράτειας, συγκέντρωσα τα ποσοστά των τοκετών σε μεγάλες κλινικές δομές. Δυστυχώς, και για το έτος 2017 το ποσοστό των καισαρικών τομών στη χώρα μας, σύμφωνα με δείγμα από δεκατρία μεγάλα νοσοκομεία της Ελλάδας, παραμένει ανησυχητικά πολλαπλάσιο του επιτρεπόμενου κατά τον ΠΟΥ ποσοστού του 15%, ενώ ο μέσος ευρωπαϊκός όρος κυμαίνεται περίπου στο 27%», επισημαίνει η ίδια στο «Έθνος».
Με βάση την μελέτη της, ο μέσος όρος καισαρικών τομών στα υπό εξέταση νοσοκομεία άγγιξε το 61,6%, όταν το 2016 ανερχόταν σύμφωνα με τον Υπουργό Υγείας στο 56,8%. Πιο αναλυτικά, στην περιφέρεια Μακεδονίας-Θράκης το ποσοστό καισαρικών ανήλθε στο 54,9%, στην περιφέρεια Θεσσαλίας στο 52,2%, στην περιφέρεια Ηπείρου στο 64,8%, στην περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας έφτασε το 82%, στην περιφέρεια Πελοποννήσου το 64,3% και στην Αττική το 55.8%, ενώ στην Κρήτη και στην περιφέρεια Αιγαίου άγγιξε το 64,5% και το 68,6% αντίστοιχα.
«Δεδομένης της σοβαρής επιβάρυνσης της υγείας τόσο της μητέρας όσο και του παιδιού, αλλά και των μελλοντικών κυήσεων, κρίνεται αναγκαία η παρέμβαση του Υπουργείου Υγείας προκειμένου να συνταχθεί, άμεσα, εθνικό σχέδιο δράσης για τη μείωση των καισαρικών τομών στη χώρα μας. Ο δραματικά μεγάλος μέσος όρος της Ελλάδας δεν παύει να σοκάρει κάθε χρονιά και για τη μείωσή του απαιτείται άμεσα μια “επείγουσα τομή”, σχολιάζει σχετικά η Κ. Νούσια. Και προσθέτει: « Η καισαρική τομή είναι ένα σημαντικό ιατρικό επίτευγμα, το οποίο σώζει ζωές και πρέπει να διενεργείται σε περιπτώσεις που υπάρχει σοβαρός ιατρικός λόγος, ειδάλλως η αναίτια χρήση της θεωρείται κακή πρακτική και μαιευτική βία. Οι κίνδυνοι της καισαρικής είναι υπαρκτοί και μάλιστα η τρέχουσα έρευνα συνεχώς στοιχειοθετεί όλο και περισσότερα δεδομένα που αποδεικνύουν ότι μια καισαρική τομή μπορεί να έχει τόσο βραχυπρόθεσμες όσο και μακροπρόθεσμες επιπλοκές για την μητέρα και το παιδι, που θα το επηρεάζουν από την νεογνική μέχρι την ενήλικη ζωή του».
Στις επιπλοκές της καισαρικής συμπεριλαμβάνονται καταστάσεις για το παιδί όπως το άσθμα ως το 12ο έτος, η παιδική παχυσαρκία, η κοιλιοκάκη, ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, η οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία και για την γυναίκα υπογονιμότητα, η απώλεια επόμενης κύησης και ο ενδομήτριος θάνατος, αλλά και η αιμορραγία και η υστερεκτομή. Αντίστοιχα, όπως σημειώνει η Πρόεδρος του Παρατηρητηρίου Μαιευτικής Βίας OVO-Hellas, «όσο αυξάνουν οι καισαρικές τομές τόσο φαίνονται να αυξάνονται τα ποσοστά επιπωματικού πλακούντα, διεισδυτικού πλακούντα και αποκόλλησης πλακούντα. Όλα τα προηγούμενα είναι καταστάσεις που ενέχουν σημαντικό κίνδυνο για τη ζωή τόσο της μητέρας όσο και του εμβρύου».
«Ως μαία, πολλές φορές καλούμαι να αντιμετωπίσω την κουλτούρα της ελληνικής κοινωνίας που θεωρεί την καισαρική τομή πιο ασφαλή μέθοδο. Για την αλλαγή αυτής της κουλτούρας, τα νέα ζευγάρια θα πρέπει οπωσδήποτε να παρακολουθούν μαθήματα προετοιμασίας γονεϊκότητας. Επίσης θα πρέπει να γίνεται σαφές στην έγκυο, ότι η καισαρική είναι ένα σημαντικό κοιλιακό χειρουργείο, το οποίο είναι απαραίτητο μόνο σε ένα 15% των περιπτώσεων, στις οποίες και θεωρείται σωτήρια επέμβαση. Δυστυχώς για όλες τις υπόλοιπες φορές που χρησιμοποιείται αναίτια, η έκθεση στις βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιπλοκές θέτει σε κίνδυνο μητέρα και παιδί, χωρίς να υπάρχει ιατρικός λόγος», καταλήγει.
Αν και οι τοκετοί με καισαρική τομή κατέχουν θλιβερή πρωτιά στη χώρα μας, πολλές μητέρες επιλέγουν να φέρουν στον κόσμο το δεύτερο παιδί τους με φυσιολογικό τοκετό. Η απόφαση αυτή δεν είναι καθόλου εύκολη, αφού εκτός των άλλων χρειάζονται κυρίως έναν ειδικό στο πλευρό τους που θα αναλάβει το «ρίσκο».
«Πριν από τρία χρόνια έφερα στον κόσμο το πρώτο μου παιδί με καισαρική τομή. Γέννησα στις 38 εβδομάδες όταν μπορείς να γεννήσεις και στις 42. Το μωράκι μου ήταν με ισχιακή προβολή και έτσι όταν ο γιατρός μου είπε ότι θα κάνουμε καισαρική το δέχτηκα. Δεν ήξερα ότι υπήρχαν πράγματα που μπορούσα να κάνω, ώστε να βοηθήσω το μωρό να γυρίσει, ούτε γνώριζα ότι απλούστατα μπορούσα να περιμένω. Τον γιατρό ιδίως όταν γίνεσαι πρώτη φορά μαμά τον έχεις σαν Θεό», μας λέει η 34χρονη Αλεξάνδρα Γώγου, που εκτός των άλλων έδωσε «φακελάκι» ύψους 1.000 ευρώ στον μαιευτήρα γυναικολόγο που την ξεγέννησε σε δημόσιο νοσοκομείο. «Δύο χρόνια μετά πιάστηκα ξανά έγκυος. Τυχαία έμαθα ότι μπορώ μετά την καισαρική να γεννήσω φυσιολογικά και έτσι αποφάσισα να μη στερήσω αυτή την εμπειρία τόσο σε εμένα όσο και στο δεύτερο παιδί μου. Και τα κατάφερα. Οι νέες μανούλες θα πρέπει να ξέρουν ότι δεν χρειάζεται να εμπιστεύονται τυφλά τον οποιοδήποτε. Θα πρέπει να ερευνούν οτιδήποτε τους πει ο γιατρός τους και να παίρνουν και άλλες γνώμες», συνεχίζει.
Το 2013 η Αναστασία Μαθιού ήταν μόλις 25 χρονών όταν το τεστ εγκυμοσύνης της βγήκε θετικό. Γέννησε με καισαρική τομή χωρίς κυριολεκτικά να καταλάβει πώς μπήκε στο χειρουργείο και επουδενί χωρίς να είναι έτοιμη για αυτή την διαδικασία τόσο η ίδια όσο και το μωρό της. «Όλη η εγκυμοσύνη έβαινε καλώς και το μωρό είχε γυρίσει κανονικά. Στην 38η εβδομάδα της κύησης ο γιατρός μου είπε ότι έβλεπε μια περιτύλιξη του μωρού στη μασχάλη και είπαμε ότι θα το παρακολουθούμε. Λίγες ημέρες μετά κάναμε νέο ραντεβού για να με δει και χωρίς να το καταλάβω ξεκίνησε τη διαδικασία πρόκλησης τοκετού με τεχνητούς πόνους. Έπειτα από οκτώ ώρες είχα μπει στο χειρουργείο και γέννησα με καισαρική», περιγράφει την πρώτη της γέννα. «Μετά από τρία χρόνια έμεινα ξανά έγκυος. Και ο επόμενος γιατρός στον ένατο μήνα της κύησης μού ανακοίνωσε ξαφνικά ότι θα κάνουμε καισαρική αν και με προετοίμαζε για φυσιολογικό τοκετό. Εκεί έπαθα σοκ, αλλά αρνήθηκα να μου συμβεί το ίδιο πράγμα. Ευτυχώς βρήκα έναν επαγγελματία που δέχτηκε να με αναλάβει και έτσι έζησα και εγώ αυτή τη μοναδική εμπειρία. Οι γυναίκες που κυοφορούν πρέπει να έχουν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους και στο σώμα τους. Αν υπάρχει κάτι ιατρικό θα φανεί, δεν χρειάζεται να φοβούνται. Το πιο σημαντικό είναι να βρεις για αυτή την υπέροχη στιγμή της ζωής σου κάποιον ειδικό που πάνω από όλα είναι άνθρωπος και πιστεύει κυρίως στη δύναμη της φύσης», καταλήγει.
Πρώτη δημοσίευση: Έθνος της Κυριακής, 4/03/2018